Oyunlarimiz
AKKUŞ'TA ORTA OYUNLARI
Akkuş ilçesinin köylerinde uzun kış geceleri ve özel günlerde köylünün hoş vakit geçirebilmesi için, genç yaşlı herkesin katıldığı orta oyunları oynanmaktadır. Son 15 - 20 yıldır şehir yaşantısı cazip hale gelmiş. Göç başlamış köyler boşalmıştır. Böylece orta oyunları da kendiliğinden yok olmaya yüz tutmuştur. Oynanmaya oynanmaya oyunların bazı özellikleri yok olmuş hatta hatırlanamaz hale gelmiştir. Oyunların Akkuş halkına nereden geldiği ya da nasıl ortaya çıktığı konusunda henüz bir bilgi yoktur. Ancak cumhuriyet dönemi boyunca (yakın tarih ) oynanıp eğlence aracı olarak kullanıldığı kesindir. Oyunların genel esprisi hep hoş görüye dayanır, mizah yanı güçlüdür. Espriler yazılı olmayıp malzemelerdeki orijinallik gibi sözlerde doğaçlamadır. Özel bir dekor ve malzeme hazırlamaya gerek yoktur. Oyunlarımızı sırasıyla inceleyelim.
DEVE OYUNU
Malzemeler:
1.Bir adet çul
2.Bir adet kolan (el dokuması enli ve desenli uzun ip)
3.İki adet değnek
4.Dört şahıs
Oynanışı ==>İki kişi sırt sırta ayakta kolonla bellerinden bağlanır. Bağlı iki kişinin başından çul ile üstleri kapatılır. Bağlı kişiler önlerine doğru eğilirler.
Üçüncü kişi bağlı kişilerin üstüne oturur ve deveye komut verir. Kık der deve yatar , kık der deve kalkar.
Birbirlerine bağlanan bir ve ikinci kişi elindeki değneklerle üstteki kişiye vurmaya çalışırlar. Üstteki kişi sakınır.
Üstteki kişi deveyi meclistekilere satmak ister met eder. Meclistekilerde üyelerle deveyi rahatsız ederler, deve huysuz derler. Az fiyat verirler.
Dördüncü kişi alıcıdır. Devenin dişine bakmak ister. Deveye daha önce su verilir. Deve dişine bakmak isteyen alıcıya su fışkırtır.
AT ÇAKMA (AT NALLAMA)
Malzemeler: 1.Bir adet kolan 1. Şahıs ( Nalbant ) 2.Bir adet kerpeten 2. Şahıs ( At )
3.Bir adet çekiç 3. Şahıs ( Postacı )
Oynanışı ==> Nalbant kolanı boynuna asar, kerpetenle çekici birbirine vurarak meclisin ortasında dolanır.
"At çakarım. çakılacak atınız varsa at çakarım."
Müşteriler atlarını gösterirler. Meclisten birinin ayaklarını tutar. (2 şahıs) Sırtını dönüp ayaklarını bacaklarının arasından geçirip topuklarından bağlar. Elindeki çekiçle, kerpetenle çakıyor gibi ses çıkartır. Türküde söyler, keyifle ıslık çalar.
Birinci ati çakarken postacı gelir. Nalbanda der ki;
Postacı _ Baban öldü.
Nalbant _ Ölsün işim var gelemem kaldırsınlar der...
İkinci atı çakarken postacı gelir.
Postacı _ Annen öldü.
Nalbant _ Siz kaldırın iyi insandı der... devam eder.
Üçüncü atı çakarken postacı yine gelir.
Postacı _ Nişanlın ölmüş
Nalbant bağlı atı çözmeyi unutur panik içinde atı ortalıkta sürükleyip durur.
NOT => Her atı çakarken de türküler maniler söyler.
KALAYCILIK
Malzemeler:
1.Bir adet kolan 1. Kişi körük
2.İki adet uzun değnek 2. Kişi körükçü (çırak) 3.Bir adet ceket 3. Kişi kalaycı 4.Bir bakırtaş 4. Kişi postacı 5.Bir çekiç 6.Bir sini 7.Dört şahıs
Oynanışı ==> Birinci kişi oturur. Oturan kişinin boynundan ayakuçlarına kolonla bağlanır. Bağlanan kişiye ceket önden giydirilir.Uzun değnek kolların uçlarından geçirilir ve gerdirilir.
İkinci kişi (çırak )körüğün arka tarafına oturur.Değneğin uçlarından tutup ileri geri hareket ettirir.
Üçüncü kişi (kalaycı) kap kalaylamaya başlar.Elindeki siniye bakar.Türküler söyler.Bu sırada postacı gelir.
Postacı e Kolay gelsin.Baban ölmüş der.
Kalaycı e gelemem elimde çok iş var der.İşine devam eder.çırağın kafasına vurur körüğü iyi çekemiyorsun der.çırak hızlanır.
Bir süre sonra postacı yine gelir.
Postacı e kolay gelsin ama annen ölmüş der.
Kalaycı e kaldırsınlar ben gelemem der.İşine devam eder.Türküler söyler sopayla körüğün altını karıştırır.
Bir süre geçtikten sonra postacı yine gelir.
Postacı e nişanlın ölmüş der.
Kalaycı e çırak hemen körüğü sıva acele et çabuk der. çırakta baca kurumu ile körüğün ağzını sıvamaya çalışır.Körüğün ağzına su ile karıştırılmış kurum sürer.Körüğü omuzlayıp gider.
TİLKİ OYUNU
Malzemeler:
1. 78 adet şapka
2. Bir adet tülbent 3. Bir adet uzun değnek 4. Bir adet çul 5. Gaz yağına batırılmış bez parçası 6. Birinci kişi ( Tilki ) 7. İkinci kişi ( çiftlik sahibi )
Oynanışı ==> İki şapka tevekler yukarı gelecek şekilde tülbentle kafaya sarılır.Uzun değnek bacak arasından geçirilip arka uca gaz yağına batırılmış olan bez bağlanır.çul üstüne örtülür.Diğer şapkalar meydana serilir ( Tavuk olarak ). Tilki dışardan sinsi sinsi hoplaya hoplaya tavukların yanına gelir ve tavuk çalıp kaçar. çiftlik sahibi tilkiyi kovalar. Seyirciler tilkinin kuyruğunu yakmaya çalışırlar. Tilki kuyruğu yanana kadar tavuk çalar.Kuyruğu yanan tilki ateşli kuyruğunu seyircilerin arasında savurur döner durur.
TOSBAĞA (KAPLUMBAĞA)
Malzemeler :
1. Birinci kişi ( Tosbağa ) 2. İkinci kişi ( Tosbağa ) 3. Bir kişi ( Değnekçi )
Oynanışı ==> İki kişi karşılıklı oturur.Dizler bükülür.Eller bağlanır.Uzun değnek dizlerin altından kol dirseklerinin üstünden geçirilir.Kolonlarla sıkıştırılır.Tosbağalar karşı karşıya oturtulur.İleri hamle yaparak birbirlerini devirmeye çalışırlar.Değnekçide düşeni kaldırır.Elindeki değneklerle tosbağaları itekler karınlarını dürter.
DÖK DÖK KARAKOLU
Malzemeler : 1. Bir adet ceket 2. Bir adet inek çanağı dolusu su 3. 56 oturan kişi 4. Bir kayıp arayan kişi ( mağdur )
Oynanışı ==> 56 kişi yarım daire şeklinde oturur.Diğer kişi elindeki ceketi oturanların birinden başlayarak kişinin başına geçirir.Kolundan aşağıya doğru yüksek sesle alo alo orası neresi diye sorar.Başına ceket geçirilen kişi cevap verir.Alo alo burası (bölgeye yakın karakol isimleri söylenir) salman karakolu.
1.kişi _ Hayırdır bir durum mu var
Mağdur_ Efendim ben bir davar kaybettim.Bulan var mı diye soracaktım.
(Kaynak:karalahana.com)